Op reis stuur ik zo om de 4 à 5 dagen een mailtje (half A4'tje) met onze, soms leuke, soms vreemde, soms enge belevenissen naar al wie dit wil lezen. Wil je ook in die mailgroep zitten, laat het me weten op vandenbrouckechris@hotmail.com
Gebruikte reisgids: Rough Guide (june 2010) - Ik was er helemaal niet tevreden over omdat bvb. minstens 2 UNESCO Werelderfgoedsites er helemaal niet in vermeld stonden en de informatie per stad te summier is. De prijzen klopten wel min of meer.
Reisschema
overnachten
vervoer
afstand
duur
kostprijs
Dag 1
Dinsdag 1 november
Charleroi-Lappeenranta Lappeenranta-Helsinki
Helsinki
Vliegtuig trein
1884 km 201 km
2u45 1u52
€ 110 € 41,10
Dag 2
Woensdag 2 november
Helsinki stadsbezoek
Helsinki
-
-
-
-
Dag 3
donderdag 3 november
Helsinki - Turku
Turku
Trein
149km
2u05
€ 29,56
Dag 4
vrijdag 4 november
Turku stadsbezoek
Turku
-
-
-
-
Dag 5
zaterdag 5 november
Turku (daguitstap Rauma)
Turku
Bus
92 km
1u30
€ 36,90
Dag 6
zondag 6 november
Turku - Jyväskylä
Jyväskylä
Trein
272 km
3u31
€ 43,22
Dag 7
maandag 7 november
Jyväskylä (daguitstap Petajavësi)
Jyväskylä
Bus
34 km
30min
€ 13,80
Dag 8
dinsdag 8 november
Jyväskylä – Mikkeli Mikkeli-Savonlinna
Savonlinna
Bus bus
126 km 103 km
1u45 1u40
€ 41
Dag 9
Woensdag 9 november
Savonlinna
Savonlinna
-
-
-
-
Dag 10
donderdag 10 november
Savonlinna - Lappeenranta
Lappeenranta
Trein
96 km
2u03
€ 24,63
Dag 11
vrijdag 11 november
Lappeenranta (daguitstap Verla)
Lappeenranta
Trein
-
40min
€41,36
Dag 12
zaterdag 12 november
Lappeenranta-Charleroi-Kortrijk
thuis
Trein Vliegtuig trein
1884 km
Kostenplaatje Voor 12 dagen (inbegrepen vlucht, plaatselijk vervoer, hotels, eten en drinken)
vervoer
vlucht Charleroi - Lappeenranta (2u45 min)
€ 110 (h/t)
Kosten ter plaatse
€ 750
totaal
€ 860
De grootste hap uit ons budget spendeerden we aan hotels € 541,60 (9 nachten = € 60,17 gemiddeld per kamer) of € 271 per persoon vervoer (treinen en bussen) € 539,70of € 270 per persoon Dus al € 550 van ons persoonlijke onkosten ter plaatse van € 750 ging op aan onvermijdbare kosten.
Hotels Finland heeft tamelijk veel hotels maar heel weinig in de budgetklasse. In de zomermaanden (van juni tot rond 20 augustus) zijn er wel veel campings die ook cottages aanbieden. In november zijn al die hotelletjes gesloten en heb je de keuze tussen dure ketens als Cumulus, Scandic of Sokos en per stad nog een paar opties die min of meer betaalbaar zijn.
Internet en telefonie Finland is het land van Nokia met als gevolg dat je daar nergens nog openbare telefooncellen ziet. Iedereen belt er met zijn GSM of met Skype. Internetcafés vind je er ook heel weinig omdat de Finnen binnen Europa de hoogste internetaansluitingsgraad hebben zodat iedereen thuis kan internetten. Wel vind je veel Wi-Fi zones, in cafés, restaurants, shopping centers, treinen… Alleen in de Public Libraries kun je terecht voor gratis Internet (meestal bepekt tot 15 minuten)
Vervoer Er is een zeer degelijk spoorwegennet maar dat geldt vooral voor het zuiden. In het Noorden ben je bijna verplicht om bussen te nemen. Beide vervoersmanieren kosten ongeveer evenveel geld maar pas op, soms doen de bussen er 2x zo lang over. Bus- en treinstations liggen gewoonlijk aan de rand van de stad en liggen naast elkaar, wat voor info, tijdstabellen en prijsvergelijkingen handig is. Bijna overal is er een loket maar soms alleen een betaalautomaat (Lappeenranta: Maestro, cash, MasterCard) maar meestal kun je ook zonder problemen betalen op de trein. Hoewel op de officiële website van de Spoorwegen staat dat ze je een toeslag van € 5 kunnen aanrekenen als je geen biljet hebt. Website treinen http://www.vr.fi/en/index.html Twee belangrijke opmerkingen: er zijn verschillende soorten treinen en die rekenen allemaal verschillende prijzen aan. Ik heb één voorbeeldje: Kouvola – Lappeenranta met een IC (Intercity) kost € 17,88 (40 min), met een Pendolino is dat € 23,18 (40 min) en met een Express is het slechts € 15,08 (43 min). Met je treinritten te plannen kun je dus heel wat geld uitsparen. NB: de Pendolino is de meest moderne trein met WI-Fi. Ten tweede: met een Advance Ticket (te boeken vanaf 60 dagen tot 7 dagen voor afreis) krijg je kortingen. Hoe vroeger je boekt, hoe meer korting. Lappeenranta luchthaven Heet Lentosema en ligt aan de Lentokentäntie straat Er zijn geen regelmatige bussen naar het centrum of naar bus/treinstation die naast elkaar liggen. Je moet ofwel een taxi nemen ofwel te voet gaan (35 min tot aan bus/treinstation). Eens de luchthaven buitengekomen, steek de parking over en ga links op de enige grote weg die je ziet. Aan de eerste rode lichten ga je rechts en stap je nog 1 ½ km tot aan bus/treinstation. Honderd meter verder links begint de Kauppakatu (de hoofdstraat) die tot aan het meer loopt. Info: in de luchthaven liggen handige plannetjes van de stad
Finse opmerkingen
- De meeste opschriften en straatnamen zijn in het Fins en in het Zweeds. Die Zweedse begrijp je gewoonlijk beter dan de Finse waar je geen enkel woord in herkent.
- De winkels hebben doorgaans lange openingsuren (supermarkten soms 7-21u)
- Half november was het daar tegen half vier’s namiddags al donker en de temperaturen zakten van 12° in het begin tot 2 à 3° op het einde van onze reis. Met lichte nachtvorst. November wordt door de Finnen de depressieve maand genoemd omdat het warme, bruisende zomerseizoen voorbij is en het nog te vroeg is voor de (sneeuw)winter.
- Bier van minder dan 5° mag in alle winkels verkocht worden. Voor zwaardere alcohol (beter bier, wodka, wijn…) moet je in een Alko (iemand een nog toepasselijker naam? Waarom niet AA ?) zijn. Vind je gemakkelijk in iedere stad, soms zelfs in een supermarkt. Op alle blikken en Petflessen betaal je statiegeld (€ 0,15-0,40) en er zijn in de supermarkten bij het binnenkomen automaten voorzien voor de terugname.
- De kostprijzen van voedingswaren liggen, zoals verwacht, een stuk duurder dan bij ons. Je mag rekenen op 1,5 tot 2x de prijs van bij ons voor vlees, brood, kaas enz. Groenten, fruit en zuivelproducten hebben min of meer dezelfde prijs als bij ons.
- In een Fins restaurant betaal je voor een plaatselijk gerecht minstens € 17, daarom zijn er zoveel (goedkope) Kebabs en pizzeria’s. In iedere stad vind je ook één of meer Hesburgers (Finse variant van de MacDonald). Rendier of eland (dé specialiteit natuurlijk) kost minstens € 30.....
Dag 1Dinsdag 1 november 2011
Waar we normaal nooit problemen hebben met de bagage moesten we in Charleroi onze dagrugzakken opengooien…
Wat denken ze wel? Twee oude mensen die naar Finland gaan... Niets gevonden natuurlijk. Blijkbaar was mijn "pistolet avec fromage" het probleem!!!
In Finland zelf was het nog veel leuker. Tien seconden voor we de luchthaven buiten zouden gaan, sprong een zwarte labrador blaffend tegen mijn lijf en rugzak. Ik, de grote dierenvriend, wilde hem al strelen om zoveel liefde tot ik zag dat er een douanier aan zijn riem hing. Mis, driemaal mis, Het was een drugshond met als gevolg dat we apart genomen werden en alle bagage betast, omgedraaid en bekeken werd. Mijn pakjes tabak deden ze (met zo een doorzichtige plastieken doktershandschoentjes) open, mijn asbak met nog twee peukjes van een of andere vorige reis werden aan een chemisch product blootgesteld. Onze Engelse pockets lazen ze net niet helemaal uit. C. was niet blij dat ze haar ondergoed controleerden en alles binnenste buiten keerden... Kortom, 20 minuten na de andere reizigers mochten we als vrij man Finland binnen, Eindelijk. En... ik was nog tevreden dat ze met hun handschoentjes geen rectaal lijfelijk onderzoek deden. C. is nog altijd boos dat ze onze identiteitskaarten meegenomen hebben naar een bureau (om in te scannen?) zodat we ten eeuwigen dag gebrandmerkt zijn als potentiële drugsmokkelaars...
Van de luchthaven van Lappeenranta naar de bus/treinstation is het een fikse 25 minuten wandelen. We hadden geluk want nog net 4 minuten over voor de trein naar Helsinki. Om half twee stonden we in het schitterende treinstation van de Finse hoofdstad. Van daar was het een makkelijke wandeling van nog eens 25 minuten naar ons vooraf geboekte hotel. Het vroege opstaan (2 uur deze morgen), een beetje stress die er altijd bijkomt in een nieuw land en de twee wandelingen met rugzak noopten ons tot een welverdiende theetje op onze kamer en een half uurtje rust. Dan was er nog net tijd voor een fikse avondwandeling waarbij we de onmiddellijke omgeving verkenden, op zoek gingen naar supermarkten en restaurants. We kochten in de Kauppahalli (aan de haven) pistolets voor morgen en in de Supermarkt bier, water, fruitsap en yoghurt en kenden al direct het verschil in prijs tussen België en Finland.
Chilli (Mikonkatu – dicht bij het station) In Finland zijn de goedkoopste opties de talloze kebabtenten waar ze gewoonlijk ook pizza’s verkopen. We aten er elk een verschillende kebab en betaalden respectievelijk € 7 en € 8.90. Fris water (vesi in het Fins) is altijd en overal gratis en dus interessanter dan het dure bier of wijn. Het was er heel netjes en proper en het smaakte ons enorm.
Dag 2Woensdag 2 november 2011 Met een plannetje in de hand vertrokken we om 9 uur voor een uitgebreid bezoek aan de Finse hoofdstad en begonnen we aan de * Uspenski Cathedral (in de wijk van ons hotel- ging maar om 9u30 open dus nog eventjes wachten Het is een prachtige orthodoxe kerk die ons deed denken aan Rusland. Mooi van buiten en van binnen. (gratis, net als alle kerken in Finland) * Havas Amanda (op het einde van de Esplanada is hét symbool van Finland) * Tuomiokirkko (de kathedraal van Helsinki) is een groot, wit en sober gebouw zowel van buiten als van binnen. Het is een typisch voorbeeld van de Lutheriaanse gestrengheid met een compleet ontbreken van versieringen of beelden. Het wordt beschouwd als een van de meesterwerken van de beroemdste Duitse architectCarl Ludwig Engel die het hele plein (Senate Square) met o.a. ook de bibliotheek heeft ontworpen en wiens plaquette hieronder op de foto staat, met op de achtergrond de kathedraal * National Library: vakidioot zijnde, kan ik het natuurlijk niet nalaten daar een bezoekje te brengen. En wat een schitterend gebouw, de naam Nationale Bibliotheek waard. * Café Belge, daar passeerden we alleen maar eens omdat het op onze weg lag en misschien een beetje uit heimwee naar het lekkere en betaalbare Belgische bier. Maar ik kon me bedwingen en we zijn er niet binnen geweest. * Treinstation (architect Saarinen) Prachtig voorbeeld van de Finse Jugendstil uit begin van de 20ste eeuw die eigenlijk meer lijkt op de strakke vormgeving van de Art Deco bij ons dan op het speelse Art Nouveau. De twee beelden aan de voorgevel zie je overal opduiken in de posters van de VR, de Finse spoorwegen (google maar eens) * Stockmann en Aalto cafétaria Stockmann is het grootste warenhuis van Finland, niet dat ik geïnteresseerd ben in warenhuizen en shoppen maar ik wilde wel eens het door Aalvar Alto (de bekendste Finse designer en architect) ontworpen cafetaria in de Akademiia Boekhandel eens zien. Was me dat een tegenvaller. Had ik er niet over gelezen, dan zou het me zelfs niet opgevallen zijn.
* Muziekcentrum Het nog niet zolang geopende Muziekcentrum ligt net iets verder dan het indrukwekkende Kiasmagebouw (ook een voorbeeld van moderne Finse architectuur) en ligt ten noorden van het Treinstation. Een prachtig gebouw, zeer klaar en open. * Finlandia Hall Is ook een van de ontwerpen van de geniale Alto maar was ons zelfs geen foto waard. *Opera House Zagen we slechts van op straat maar is volgens mij ook geen vermelding in het lijstje van Bezienswaardigheden van Helsinki waard. Het Olympisch Stadion uit 1952 hebben we niet bezocht omdat het net iets te ver lag.
We zakten weer naar het zuiden af en gingen eerst naar de * Temppeliaukio kirkko (rotskerk) Vond ik ook wat ontgoochelend: gewoon een ronde, koude kerk uitgehouwen in een rots. * Hietaniemi Cemetery Een must op al onze citytrips: de vergane grandeur en geschiedenis van een stad vind je het best op het kerkhof. Meestal zijn de grafmonumenten tijdssymbolen en soms echt pareltjes. Hier een beetje tegengevallen omdat het allemaal meer gewoontjes en minder pompeus was. Maar we genoten van onze broodjes op een bankje en van de meesjes en eekhoorntjes die ons daarbij gezelschap hielden. Eén eekhoorntje was zelfs zodanig tam dat het tot op mijn broekspijp klom om te bedelen. C. sprong verschrikt een paar meter achteruit…. Via twee grote Shopping Malls (Kamppi en Forum) stapten we door naar de * Vanha Kirkko waar we om vijf voor drie uur arriveerden. Vijf minuten voor sluitingstijd, maar...ze was al gesloten, jammer. Daar leerde ik dat Vanha oud wil zeggen en dat woord heb ik later op de reis nog een paar keer kunnen gebruiken. * Bulevardi, zou een straat zijn met, volgens de Rough Guide, mooie Jugendstilgebouwen maar daar hebben we niet veel van gezien. * Johanneksen Kirkko (gelijkt een beetje op de Notre Dame qua stijl) zagen we van in de verte staan. Maar, zoals te verwachten was, was ze ook gesloten.We wandelden stilletjes naar ons hotel om, na toch wel een groot aantal kilometers, een aperitief tot ons te nemen en wat te lezen voor we gingen eten in een restaurant dat we vandaag op de wandeling waren tegengekomen en waar we (vooral C.) heel erg veel zin in hadden.
Namaste (Aleksanderinkatu) We namen elk een verschillende thali en betaalden respectievelijk € 8,50 en € 11,20. Met de naan en de rijst erbij lagen we aan een bedrag van € 22,70 (met water dus)
Helsinki Eurohostel www.eurohostel.fieurohostel@eurohostel.fi Linnankatu 9 00160 Helsinki Tel. +358 9 6220 470 fax +358 9 6220 4747 Ligging: Tien minuten wandelen van het centrum en van het trein/busstation. Gelegen in een rustige straat Prijs: € 46,80 voor een double (boeken via internet is goedkoper dan ter plaatse betalen) Goedkoopste kamer van de hele reis Beoordeling: Propere sobere kamer in een wat jeugdhotelachtige omgeving. Twee aparte bedden. Grote kleerkast, tafel en stoelen. Chauffage. Toilet en douches zijn op de gang: zeer proper. De receptie is 24u/24u bemand. Er is WIFI (€ 5 per dag) en er staat een PC voor de gasten (€ 2 voor 15 minuten) Er is een gemeenschappelijke keuken die slecht uitgerust is (weinig potten, pannen, glazen, bestek…) De sauna is ’s morgens gratis (’s avonds kost het € 7,50) Ontbijt is te krijgen in het restaurant in het gebouw à € 7,70. Het restaurant zelf heeft alleen pizza (gemiddeld € 8) Volledig rookvrij
Dag 3Donderdag 3 november 2011 Van Helsinki deden we een daguitstap naar een Unesco WerelderfgoedsiteSuomenlinnawww.suomenlinna.fi In de haven van Helsinki liggen er boten die niets anders doen dan de hele dag naar het eiland varen. Je betaalt € 4 per persoon voor een ticket dat 12 uur geldig is. Dus genoeg tijd om heen en terug te gaan. Het is slechts een kwartiertje varen en op maximum twee uur heb je de twee eilanden wel volledig afgewandeld. In de zomer is het een populaire bestemming voor de mensen van Helsinki die daar gaan picknicken en zwemmen maar in de winter was er niet veel volk…. Ook omdat de kerk, de musea enz. allemaal gesloten waren. Maar het was toch de moeite om tot op het verste punt van de eilanden te gaan Overal zie je wel iets anders. We hadden onze bagage in de Luggage Room in het hotel gelaten en aten daar nog onze broodjes op met een koffie uit de automaat. Nogmaals de 20 minuten te voet naar het station om om 14u02 op de trein te zitten naar Turku We arriveerden iets na 16u in het station en gingen naar het hotel dat we gisteren hadden laten bellen in Helsinki. We dachten dat er een kamer voor ons zou gereserveerd zijn maar in Tuure wisten ze van niets. Niemand had gebeld ???. Waarschijnlijk heeft die dame in Helsinki een ander hotel in Turku opgebeld en zaten ze daar nu vruchteloos op ons te wachten…. Soit, ons probleem niet want we kregen een kamer en waren er tevreden mee.We deden in het donker een korte avondwandeling en vonden alleen maar een Chinees niet ver van ons hotel. Bon, dat wordt het dus vanavond. Eerst nog eens naar de kamer voor wat zoutstengels, bier en thrillers.
Dragon Palace (Brahenkatu 12) We aten er 2x beef à € 8 en vroegen er noodles (€ 2,50) en rijst (€ 1) bij. Samen maakte dat € 19,50 voor een doorsnee, matige maatijd
TurkuHostel Tuure http://www.netti.fi/~tuure2/en/ Tuureporinkatu 17C, 3rd floor 2011 Turku Tel.+358-2-233 0230tuure@netti.fi Ligging: Tien minuten wandelen van het centrum en van het trein/busstaion. Gelegen in een rustige straat Prijs: € 54 voor een double mét ontbijt Beoordeling: Geen lift. Zeer propere, gezellige kamer. Twee aparte bedden. Grote kleerkast, tafel en stoelen. Chauffage. Handdoeken Toilet en douches zijn op de gang: zeer proper. Er is gratis WIFI en er staan tweePC’s voor de gasten: gratis Er is een kleine gemeenschappelijke keuken met microgolf, frigo, waterkoker…. Het ontbijt is zeer uitgebreid en verzorgd (koffie, thee, fruitsap – salami, hesp, kaas, konfituur, porridge, cornflakes, fruit, dessert – pot met warme worsten…) Er is een rookbalkon.
Dag 4 Vrijdag 4 november 2011
Na ons lekkere ontbijt begonnen we om 9u15 onze verkenning van Turku. Op weg naar de haven zag ik in de verte een kerk staan die niet in mijn Rough Guide stond. Toch eens checken. * Mikkaeli Kirkko (zijstraat van Linnankatu) dat was een ferme en aangename ontdekking: een prachtige, ongewone kerk uit het begin van de 20ste eeuw met een interieur en een originele vormgeving die ik nog maar weinig gezien had. We stapten door tot aan de haven en zagen onderweg onder andere het
* Forum Marinum een museum van de zeevaart. We zijn er niet binnengegaan en bewonderden alleen maar, naast de obligate driemasters, de vreemde boten op het pleintje ervoor. Kapitein Zepposachtig soms.
* Turku Castle (€ 8) wij zijn alleen maar op het binnenplein geweest en het was er aangenaam rondlopen * Vartioovuori Observatorio (ligt aan de heel andere kant van de stad en kun je niet missen omdat het hoog op de heuvel aan de overkant van het water ligt) Het Observatorium zelf was niet te bezoeken maar in een bijgebouwtje was er een tijdelijke tentoonstelling van hedendaagse Finse kunst. Na een eerste blik (van ver) vond ik het zijn € 6 niet waard * Luostarinmäki Handicrafts Museo (aan de voet van dezelfde heuvel) moet een soort Fins Bokrijk zijn waar in de zomer allerlei ambachten gedemonstreerd worden maar nu was het natuurlijk volledig afgesloten. Bon, we waren toch niet van plan het te gaan bezoeken. Nog gewandeld tot aan het Paavo Nurmi stadion en een openluchttheater Laatste op de lijst van deze voormiddag was de
* Tuomiokorkko = kathedraal - gewoontjes, geen must
Tijd om onze broodjes (in de Lidl in het centrum) gekocht te gaan opeten en waar konden we dat beter en warmer doen dan in ons hotel. Om 14u30, een uurtje later dus, begonnen we aan het tweede gedeelte van de verkenning van de stad. * Aboa Vetus & Ars Nova (€ 8,00) Daar had ik veel van verwacht maar het viel enorm tegen: in het nieuwe gedeelte (en ik heb ze geteld) slechts 36 schilderijen en videoconstructies waarvan er me geen een kon overtuigenwww.aboavetusarsnova.fi Het oude gedeelte van het Museum is een terugkeer in de tijd en meer iets voor een schoolreis. In een zeer verzorgde ruimte met mooie displays en veel tekstborden wordt de middeleeuwse geschiedenis van de stad aanschouwelijk voorgesteld. Ik wilde eigenlijk deze namiddag ook nog (alweer uit beroepsmisvorming) het Sibelius museum bezoeken maar door de vorige tegenvaller veranderde mijn plan en stapten we naar een ander museum dat misschien meer aan moderne kunst en design zou te bieden hebben.
* Waino Aaltonen (€ 6,00) voornamelijk design van Alvar Aalto en Timo Sarpanevahttp://www.turku.fi/Public/Default.aspx?culture=en-US&contentlan=2&nodeid=10898 Ook hier had ik iets meer verwacht maar dat ligt voornamelijk aan mij, ik ben namelijk niet zo’n grote fan van die strakke Finse design. Ook nog een objectieve opmerking: van de kunstenaar naar wie het Museum genoemd is, staan er hoop en al drie à vier kleinere werken en dan nog in een hoekje verborgen.... Turku met de grote naam als Culturele Hoofdstad van Europa 2011 is mij wat tegengevallen maar dat was waarschijnlijk omdat bijna alle activiteiten al gedaan waren. Zomer voorbij, weet je wel…. Tijd om naar de kamer te gaan en dan te gaan eten.
Voor de verandering gingen we nog eens kebab eten. Lekker, veel en goedkoop. We hadden op onze namiddagwandeling niet veel anders gezien dan pizza’s, kebabs en Chinezen. Voor C. jammer genoeg geen Indiërs. We betaalden € 16 voor ons beiden
Dag 5 zaterdag 5 november 2011 Oorspronkelijk had ik eraan gedacht om te sporen naar Pori en van daaruit Rauma te bezoeken maar Rauma bleek ook doenbaar vanuit Turku en we hadden daar een goed hotel, dus… Een tweede Unesco Werelderfgoedsite Sammallahdenmäki(een meer dan 3000 jaar oude begraafplaats met bronzen overblijfselen) zou misschien moeilijker te doen zijn maar dat zien we in Rauma wel. Rauma
Het was met de bus tweemaal 1 1/2uur (we vertrokken met die van 10uur) en het kostte ons bijna € 74 aan transport maar ik vermoedde dat het moeite zou zijn. Omdat het winter was (ik val in herhaling, ik weet het), was het daar nogal doods: alle musea en het Toerismebureau waren toe. Daar ging al onze hoop om het slechts 20 km verder gelegen Bronzen Kerkhof te kunnen bezoeken. Het is niet te doen met het openbaar vervoer maar ik had gehoopt in het Toerismebureau misschien wel een andere optie aangereikt te krijgen. Buiten het seizoen zijn de Toerismebureaus tijdens het weekend gesloten. Het centrum van het oude stadje ligt op wandelafstand van de busstop en eerst passeer je de * Church of the Holy Cross, een zeer mooie kerk waar ik me neervlijde naast een madam die er blijkbaar al een tijdje zat. We verstonden elkaar zonder woorden.www.rauma.seurakunta.net We aten onze broodjes op een bankje op het marktplein (brrr, koud hoor) maar ik kon C. verwarmen door haar een koffietje aan te bieden in een plaatselijk winkeltje (R-Kioskii heet dat daar). Zo was ze ook weer gelukkig en konden we ons wat opwarmen. Met de bus van halfvier terug en nog een ferme avondwandeling in Turku om dan weer al aan eten te moeten denken. We wilden ons aan ons schema van kebab/Indisch/chinees houden, dus was het weer Indisch op het menu. Probleem: we vonden geen Indisch restaurant in Turku. Dan maar naar de Lidl, Tikka Masala gekocht en in ons hotel in de microgolf gestopt. Het smaakte niet slecht.
Dag 6 zondag 6 november 2011 Na het ontbijt in het hotel gingen we naar het treinstation en namen we die van 10u05 (€ 43,22) en hadden geluk dat het een rokerstrein was. Sommige treinen, niet allemaal, hebben een apart lokaaltje om te roken. Vreemd om zoiets te vinden in een land waar je verder nergens (hotels, restaurants, openbare gebouwen…) mag roken. Drie en een half uur later arriveerden we rond half twee in
Jyväskylä Mijn eerste keuze, het Omena Hostel ging niet onmiddellijk door, Pension Kampus was ook een moeilijke bevalling en het was al 16uur tegen we op een hotelkamer een theetje konden drinken. Het verhaal van de hotels in Jyväskylä lees je ergens hieronder.Omdat we weeral heel veel geld kwijt waren aan hotel en vervoer (maar ook omdat ik een verschrikkelijke vrek ben op reis), hebben we dan nogmaals op onze kamer gegeten. We kochten drie bereide menuutjes (zoete puree, visschotel en chili con carne) en hadden dus een uitgebreid avondmaal. Nou, ja.
Een hotel zoeken en vinden in Jyväskylä
Omenahotel geeft zichzelf de naam van het eerste Receptionless hotel ter wereld te zijn. Blijkbaar is het succesvol want in veel Finse steden vind je die keten nu al. Dat betekent dat je er niemand ziet maar dat ze zogezegd alles op de veiligheid zetten. Ja, besparen op personeel zal het zijn. Bon, hoe gaat het in zijn werk? Je komt toe aan de poort van de parking, schuift je creditcard door een sleuf en je hebt de eerste hindernis genomen. Aan de voordeur van het hotel, zelfde procedure. Dan kom je tegenover een grote computer aan de muur te staan waar je dag (en) van je verblijf kunt kiezen. Je vult naam, adres, mail, GSM in en dan kun je betalen met je creditcard. Gaat vlot, gaat goed. Oei, na alles ingevuld te hebben, moet ik nog de betaling autoriseren met mijn Dexia reader. Heb ik die mee op reis? Natuurlijk niet. Terug naar af. Boeking niet voltooid.Dan gaan we maar naar het iets duurdere Pension Kampus (zelfde straat) om daar in te checken. Problemski: de deur van het hotel is dicht. Weekend zeker. Op het Gsm-nummer dat uithangt, krijgen we geen antwoord…
Wat nu gedaan?Terug naar Omena en nogmaals dezelfde procedure herhaald . En dan maar met de telefoon gebeld naar de Helpdesk waar ze mijn MasterCard transactie onmiddellijk konden valideren. Oef, nog een uurtje wachten want check-in is maar 16uur. En je moet buiten zijn om 12u. Wat gebeurt er dan in die 4 uur met je kamer als er niemand is in het hotel? Eens je geboekt hebt krijg je een code die dient voor 1. Poort parking 2. Voordeur hotel 3. Deur van 3de verdieping 4. Deur van je kamer… 17853, ik vergeet ze nooit meer.Omdat het zo kil en ongezellig is (op de kamer zelf valt niks aan te merken) zijn we van plan om morgen naar Pension Kampus te gaan.
Ligging: Vijf minuten wandelen van het centrum en van het trein/busstation. Gelegen in een rustige straat Prijs: € 59,90 voor een double(verschillende prijzen voor verschillende dagen: de volgende dag was het € 67,90) Beoordeling: Grote, wat kil aandoende kamer. Mogelijkheid om met 4 personen te slapen (2 enkele bedden en grote slaapbank) Lift. Grote kleerkast, tafel en stoelen. Chauffage en airco. Handdoeken. Toilet en douche zijn in de kamer (met handdoeken en haardroger). Zeer kleine frigo, waterkoker met gratis thee en koffie en microgolfoven Ontbijt is mogelijk in een nabijgelegen restaarant à € 5,10 Rookvrij hotel. Zodra je de kamer binnenkomt, springt de TV aan en staat je naam op het Welkomscherm… Pension Kampus http://www.jyvaskylahotel.fi/pensionkampus/en tel +358-(0)10 279 2002 pensionkampus@kolumbus.fi Kauppakatu 11A 40100 Jyväskylä
Ligging: Vijf minuten wandelen van het centrum en van het trein/busstation. Gelegen in een rustige straat Prijs: € 76 voor een double(tijdens de week / weekend is € 70) Beoordeling: Lift. Zeer propere kamer met TV, chauffage, ventilator, kleerkast, microgolfoven, koffiezet, waterkoker, frigo. WIFI gratis. Badkamer met handdoeken. Ontbijt staat op de gang en moet je in de kamer opeten. Verzorgd maar minder uitgebreid dan in Turku. Dag 7 maandag 7 november 2011 We hadden gisteren broodjes gekocht in het hotel, gingen op stap en zagen dat de Receptie van Pension Kampus nu wel bemand was. Bagage ophalen en verkassen dus maar. We gingen naar de Toeristische dienst (open om 9u) om informatie op te vragen over Petäjävesi en Verla, twee Unesco Werelderfgoedsites. We hadden nog een paar uur om de stad te verkennen maar zagen niet veel dat de moeite was. De bibliotheek (een gebouw van alweer Aalvar Alto) was alleen interessant voor de gratis WC en het gratis internet. Kwart na 12 namen we de bus voor de 34 kilometer en het half uurtje die ons scheidden van
Petäjävesi De kerk was volgens de informatie van het sympathieke meisje in het busstation van Jyväskylä slechts10 min wandelen van de busstop. Wij zagen niet onmiddellijk waar we naar toe moesten en ik ging het vragen in de plaatselijke supermarkt waar de wat oudere caissière me eerst niet begreep maar “Vanha kirkko” snapte ze dan wel. “Oei, so far away, go to (deed beweging van een verkeersbord en sprak een onmogelijke naam uit, iets van Kluuti ?) and there it is” Natuurlijk geloofden wij haar en begonnen te stappen. Een half uur later stonden we aan een splitsing waar we niet wisten welke kant we uit moesten. Dan maar eens vragen aan een voorbijgangster. Die wees terug naar waar we vandaan kwamen. Een volgende wandelaar: net hetzelfde. Uiteindelijk hebben we het toch gevonden en het was inderdaad slechts 10 minuten van de busstop maar wij hadden er wel anderhalf uur over gedaan – en ondertussen gepicknickt op een boomstronk, charmant en gezellig maar o zou koud… Mijn eerste reis waarbij ik iedere keer gegeten heb met een muts op. Waarschijnlijk haspelde de vrouw van de supermarkt haar Engels en door elkaar en wilde ze zeggen “not so far…”Het stokoude kerkje was mooi van buiten maar natuurlijk weer heel erg gesloten zodat we het na een kwartiertje voor bekeken hielden. Om kwart na drie namen we de bus terug en wandelden van het busstation meer dan 2 kilometer tot aan het Aalvar Alto-museum. Eindelijk zouden we nu eens weten wat die kunstenaar nu allemaal gedaan heeft waardoor hij wereldberoemd werd. Onderweg zagen we nog enkele mooie gebouwen en ook het iets later feeëriek verlicht kerkje – het lijkt op de foto alsof er sneeuw op ligt maar dit is gezichtsbedrog… . Omdat het intussen al ferm donker was, vonden we het gebouw van Aalto eerst niet en waren we het al twee keer voorbij gelopen voordat onze frank viel. Het is maandag en dan zijn de meeste musea gesloten. Driedubbele pech weeral. Het aperitiefje op de kamer hielp ons er weer bovenop, we staken de straat over en gingen nogmaals in een Kebabzaak eten .
Ik kreeg een lekkere kebab (na eerst de saladbar geplunderd te hebben) en C. vroeg een pizza. Ze kreeg me daar een exemplaar van zo’n 30 cm diameter en heeft hem zelfs bijna voor de helft binnengekregen. De rest sneed ze in stukjes en deden we in plastic potjes die op de saladbar stonden. Voilà, eten voor morgenmiddag dus. We betaalden€ 13 voor ons beiden
Dag 8 dinsdag 8 november 2011 Zoals de laatste dagen, ontbijt in het hotel en dan met twee bussen naar de bestemming waarvoor we eigenlijk naar Finland gekomen waren: het weerzien met mijn dochter die drie maanden in Finland verblijft als Erasmusstudente van de Unief Gent. We busten van Jyväskylä naar Mikkeli (van 9u05 tot 10u50 -126 km), maakten daar een wandeling, zagen een paar mooie gebouwen, gebruikten de Wc’s van de bibliotheek en aten onze boterhammetjes in het busstation. Van Mikkeli naar Savonlinna was het nog eens 103 km (12u20-14u- € 41). Savonlinna En dan maar wachten op een SMS dat Ilses stage voor vandaag afgelopen was. Dat was maar voorzien voor 18h maar ze had me gemaild dat ze iets zou proberen te regelen. En haar kennende… Ik vroeg in het Toerismebureau of ik daar onze rugzakken een tweetal uur mocht achterlaten en we gingen inkopen doen in de K-Markt. Onderweg maakte ik C. een beetje wegwijs in het kleine stadje (was niet moeilijk want er is niet zo heel veel te zien) en wandelden we over het brugje langs het meer tot aan het
* Kasteel Olavinlinna Hét uithangbord van Savonlinna en een van de meest gefotografeerde plekken in Finland. Het kasteel uit de 15de eeuw ligt er nog altijd mooi bij te midden van een meer (hoe kan het ook anders?) maar we zijn er niet binnen geweest omdat het de moeite niet zou zijn volgens Ilse. We staken nog een spoorwegbrug over om het van de andere kant te gaan bekijken. Mooie wandeling. Iets vroeger dan verwacht, rond 15u30, kregen we het verlossende berichtje: “Ik ben op mijn kot, kom maar vlug af” Rap, rap de bagage gaan ophalen en naar het kot. Het weerzien was, na twee lange (voor mij) en te korte (voor Ilse) maanden wasnatuurlijk hartelijk en we besloten verder te babbelen tijdens onze wandeling. Ilse moest immers ook nog boodschappen doen, dus nog eens naar de K-Markt. Onderweg toonde ze ons het mooie kerkhof, de muziekbibliotheek en enkele tweedehandswinkels die gelukkig (voor mij) maar jammer voor de vrouwen al gesloten waren. We dronken een aperitief op haar kot (Sparkly= een sprankelend fris wijntje voor de dames en bier voor mij) en gingen voor de eerste keer op reis in een echt Fins restaurant eten
Seurahuona (Kauppatori 4-6) In een heel aangename omgeving bedienden we ons eerst van de uitgebreide saladbar en bestelden twee soorten vis (2x zalm) en een wittere vis voor mij. Voor onze € 53,20 smaakte het ons uitstekend.
Op de kamer keken we nog wat foto’s van de voorbije twee maanden maar gingen vroeg slapen omdat Ilse weer stage had de volgende dag.
Dag 9 woensdag 9 november 2011 We moesten vroeg ontbijten omdat Ilse tegen 8 uur vertrok naar haar stage. Wij hielden ons nog eventjes bezig en wandelden op het gemak naar het busstation voor onze daguitstap. We waren nog véél te vroeg voor de bus en bezochten dan eerst nog maar eens het kerkhof (nu in deklaren). We namen de bus van 10u15 en reden 35 minuten (voor € 5,90) naar
* Kerimäki Zou de grootste houten kerk van Europa zijn. Ze ziet er mooi uit maar was natuurlijk gesloten. Kerimäki is een boerengat en we schuifelden over de ijzige wegen naar een meer waar we ons nog een half uurtje bezig hielden. Bezig in de genre van plassen achter een verlaten cabientje, steentjes ‘schijveren’ op het lichtjes aanvriezende meer, semi-grappige foto’s nemen in een roeibootje…. Kortom, we voelden ons weer pubertjes, kwajongetjes
Om 10 na 12 reden we terug naar Savonlinna en lieten ons aan een andere halte droppen.Zo kon C. in de Lidl haar geliefde (verslaafd, dat is ze) zoutstengeltjes inkopen. Op weg naar het centrum gingen we nog binnen in een K-Markt (voor de lekkernij Sparkly), een tweedehands boeken- en platenwinkel, een tweedehandswinkel...
Toen Ilse terug was van haar stage, dronken we vlug een theetje om ons op te warmen (het begon al te vriezen) en we deden nog een kleine eilandwandeling. Te laat op het jaar om paddenstoelen te plukken en te donker om heel het eiland te doen. Jammer. Om 16u zaten we in Alegria, een koffiehuis met heerlijke koffie en veel soorten thee. Speciaal is dat ze daar de plaatselijke lekkernij (pulla) verkopen maar ook een soort rijsttaartje met eiboter. Héél lekker. Het moment was speciaal voor Ilse omdat ze daar de vrouw en de kindjes van haar gastgezin (Friend Family) aan ons kon voorstellen. Leuke kennismaking. We waren nog net op tijd om een kort bezoek te brengen aan de grootste tweedehandswinkel van Savonlinna waar de vrouwen natuurlijk niet buiten gingen zonder elk iets mee te hebben. Ellen, de Brugse jaargenote en collega Erasmusser van Ilse, vroeg of we vroeg konden eten want ze kwam af met het plan dat zij en de Pool Pjotr hadden: voor de sauna eerst nog eens zwemmen in het meer…. “Meisje, het vriest min twee”. “Ik weet, ik weet het, kom Ilse ga mee.” Er was toch wat overredingskracht voor nodig maar in badpak en zwembroek gingen de drie dapperen honderd meter tot aan het pikdonkere en ijskoude meer. Ilse hield het een halve minuut uit, Ellen twee minuten en Pjotr zowaar vijf – ik had zelfs koud met jas én muts…"
Dan vlug naar de kamer en naar de sauna waar we met ons vijven goed gezweet hebben. Onder de koude douche volgde er nog een sproeiergevecht tussen C. en Ilse maar ik maakte me vlug uit de voeten. De dames keken nog wat naar een serie op de laptop terwijl ik nog een beetje las.
Avondeten Home Ilse Op de kamer dronken we een aperitiefje terwijl C. Ilses lievelingsgerecht klaarmaakte (de ingrediënten hadden we allemaal gevonden in de K-Markt): kipfilets met prei, zongedroogde tomaten en pasta. Natuurlijk vroegen we Ellen erbij om mee aan tafel te zitten
Dag 10 donderdag 10 november 2011
In alle vroegte namen we afscheid van Ilse (tweemaal zelfs want ze was de sleutel van haar kot vergeten) en we moesten ons niet haasten om de trein in het superkleine stationnetje van Savonlinna te halen. Het is misschien 2 minuten wandelen. Bovendien is er daar zelfs geen loket, alleen een automaat waar je met je creditcard moet betalen (€ 24,36 pp) Om 9u33 vertrokken en met een korte tussenstop in Parikkala waren we om 11u36 al in
Lappeenranta In het treinstation/busstation (zoals al gezegd maar nog eens herhaald: overal net naast elkaar: handig) info opgevraagd voor onze uitstap morgen. Naar Kouvola is het 40 minuten rijden met de trein maar met de bus is het zo’n 2 uur. De keuze was vlug gemaakt vooral omdat de prijzen ongeveer dezelfde waren. We kregen een handig foldertje mee met alle vertrek- en terugkeeruren en waren op ons gemak. Van Kouvola zouden we dan wel zien hoe we in Verla (Unesco) geraakten, het was maar 30 kilometer ver. Bon, dat weten we nu ook al. Dus maar naar het hotel waar ik in september ook al een nachtje verbleven had. Nu volgt een vreemd verhaal……
Abcitimotel Ligt aan de hoofdstraat, zo’n 10 minuten wandelen van het station. De ingang ligt aan de achterkant van het gebouw dat vooraan een Kebabzaak is.
Ik hoorde muziek in de gang en de lichten brandden. Goed begin. Er speelde goede, rustige jazz. Maar de deur van de receptie was dicht. Toch brandde er daar ook licht en de twee computers lagen aan. Bon, het was iets na twaalven en we kregen honger. Ik kende de weg daar al een beetje, we namen bordjes en messen, warmden (onze eigen) thee in de microgolf en zaten daar lekker warm. Wel wat surrealistisch om daar zo maar ongevraagd te zitten eten en ook afgewassen, jaja.Ik ging de trap op naar het eerste, het tweede en het derde maar zag ook daar niemand. Vreemd. Er hangt een Gsm-nummer aan de deur van de receptie maar als antwoord hoorde ik alleen een vrouw onverstaanbaar Fins brabbelen. We gingen samen een sigaretje roken aan de voordeur en ik ging terug naar boven, naar het tweede verdiep waar de WC was. Die was bezet ? De kamerdeur ernaast stond op een kier en ik riskeerde het er een blik in te werpen. Holy shit, er speelden daar 2 televisies en er stond een metalen bak van zo’n 60 bij 30 cm vol peuken op de grond. Met nog enkele peuken op de grond ernaast. Vreemd omdat er in iedere gang een groot bord hangt “Roken in het hotel is een boete van€ 500”. Om de tijd nog wat te rekken tot de receptionist zijn middagpauze over zou zijn, startte ik een van hun PC's om te constateren dat ik géén antwoord gekregen had op mijn mailtje van gisteravond met de vraag om een kamer te reserveren… What the F…? Zijn computers liggen toch aan? We moesten dringend en gingen samen naar de WC op het 3de verdiep. Ondertussen waren we daar misschien al drie kwartier en verloren we onze kostbare tijd.
Tja, wat nu gedaan? Naar het Toerismebureau, slechts 100 meter verder. Op mijn vraag of ze iets wisten van het Abcitimotel, keken de twee dames verwonderd maar zeiden dat het niet de eerste keer was dat ze er rare dingen over gehoord hadden… Toch belden ze ook nog eens naar dat Gsm-nummer “Disconnected”. Vreemd voor een hotel dat open staat, waar de lichten branden en muziek speelt. Ik vroeg aan de vriendelijke dames of we onze bagage daar mochten laten, een stadswandeling konden doen om dan twee uur later terug te keren, als het hotel zijn receptionist terug zou hebben…. “No problem, come back before 5 pm” Zo gezegd, zo gedaan. Volgegeten en met frisse moed en zonder zware rugzak, op weg om de (weinige) bezienswaardigheden van Lappeenranta te verkennen (daarover later meer, eerst hotelverhaal afmaken). Kwart voor 4 stonden we opnieuw in Abcitimotel in dezelfde gang, met dezelfde muziek aan dezelfde gesloten deur…. Ik werd het een beetje beu en wilde uitleg vragen aan de kettingroker van het tweede. Die hoorde mijn geklop/gebons niet of wilde het niet horen.
Tja, wat nu gedaan? Terug naar het Toerismebureau waar ze uit, compassie met ons, gratis (normaal € 3,50 voor een hotelreservering) wilden bellen naar Finnhotel waar ze gelukkig nog een kamer vrij hadden. Wij waren klaar voor een ferme wandeling in het donker van een klein uurtje. Eind van het verhaal: tot op heden heb ik er nog altijd geen idee van wat er daar in dat spookhotel gebeurd was.
Bon, Lappeenranta dus, tussen 13u en 15u30. Je wandelt de enige hoofdstraat door en komt vanzelf aan het * Fort dat net zoals alle forten en kastelen in Finland wel een belangrijke historische en strategische plaats moet hebben ingenomen in de geschiedenis van de oorlogen met Zweden en Rusland maar waar je eigenlijk vlug doorheen bent. Het lijkt meer op een kazerne, een verzameling houten en stenen gebouwen dan op een fort zoals wij het hier bij ons kennen. De plezierhaven die in septembernog volop in werking was, stond nu vol met boten op het droge, afgedekt met zeilen om hen te beschermen tegen de aankomende winter. Verder vind je er nog een paar mooie kerkjes maar, belangrijk voor mij, een tweedehandswinkel en ditmaal niet met kledij meer boeken en elpees. Wat een schat aan oude pareltjes, maar veel geld We liepen nog wat willekeurig rond en vervolgden ons hotelverhaal. Een uur stappen langs een donkere weg waar je bijna geen straatnamen kunt lezen, eventjes twijfelen, nog meer twijfelen maar er uiteindelijk toch geraken.
Het was te ver (én te koud, én te donker) om terug naar het centrum te gaan om te gaan eten en dus gingen we maar op zoek naar de Kebabrestaurants die, volgens het meisje van de receptie maar een goede kilometer ver zou liggen. We zijn natuurlijk nogmaals verkeerd gelopen (mijn schuld, omdat ik door het bos wilde gaan om rapper te zijn…) en vonden geen restaurants, alleen een klein winkeltje. De lieve meid zag ons zoeken en aarzelen en kwam zelf vragen wat we wilden. “Bread”. Ze verwees ons naar een supermarkt vijftig meter verder en gewapend met brood, vlees en kaas gingen we maar terug naar het hotel voor een sobere maaltijd..
Dag 11 vrijdag 11 november 2011
Het ontbijt in het hotel wordt tijdens de week geserveerd vanaf 6u30 (zaterdag en zondag vanaf 8u) en we waren er vroeg bij om van onze laatste dag nog iets moois te maken. Dat wil in ons geval zeggen: moeite doen om nog iets moois te gaan bezoeken. De Unescosite van Verla (een 19de eeuwse houtzagerij, watermolens en het hele intact gebleven stadje errond) was de bedoeling Om tijd te besparen namen we de bus naar het centrum (bus 1of 3 naar het centrum of de 5 tot aan het station -aan de overkant van de grote straat - € 3,20) en hadden geluk. We namen de 3 maar mochten mee tot hat station van de vriendelijke chauffeur. We namen de Intercity om 8u39 en arriveerden 40 minuten later in Kouvola (€ 17,88) en daar wachtte ons de zoveelste ontgoocheling. De eerstvolgende bus naar Verla, Unesco dus, vertrok slechts om 12u30 en zou er twee (ja, 2) uur over doen. Over 30 kilometer notabene !!!! Wanneer we dan nog ooit zouden teruggeraken was nog een groter vraagteken De taxichauffeur aan wie ik (zonder veel illusies) de prijs ging vragen, schreef € 70-80 op een briefje maar ik kon uit zijn Fins zelfs niet uitmaken of het heen en terug was (met een uurtje wachten ertussenin bijvoorbeeld). Dan maar het plan Verla afgeblazen en een uurtje of twee in Kouvola rondgeslenterd. C. was blij want zo deden we de H&M, Mariemekko en nog enkele andere winkels aan (ook een immens grote tweedehands). O ja, eerst hadden we dé toeristische trekpleister van Kouvola ‘bezocht’: het Garrison (een lelijke wijk in de stad die uit vervelende bakstenen gebouwen bestond…) Om half twee reden we al terug naar Lappeenranta waar we van het station nog een half uurtje moesten wandelen om aan de Iittala outletstore te geraken. Iittala is de Finse verdeler van alle deisgnartikelen van Alto, Arabia of Finland en de huishoudgereedschappen van Fiskars. Ook van de héél dure Moomin collector items. C. dacht daar koopjes te kunnen doen maar het viel wat tegen, qua aanbod en prijzen. Bon, er was daar in dat industriegebied ook een Lidl waar we onze aankopen deden voor een tweede sober avondmaal op rij. We waren immers al om 16u in het centrum van Lappeenranta en hadden geen zin om ons daar nog twee uren bezig te houden voordat we konden gaan eten. Naar het hotel dan maar en daar gegeten (en daarna een uitgebreide avondwandeling gedaan). Pechdag dus, € 82 betaald om niets te zien. Maar ja, dat gebeurt hé
Lappeenranta
Finnhostel http://www.netti.fi/~tuure2/en/ Tuureporinkatu 17C, 3rd floor 2011 Turku Tel.+358-2-233 0230 tuure@netti.fi Ligging: Meer dan een half uur wandelen van het centrum en even ver van de luchthaven. Prijs: € 75 voor een double mét ontbijt Beoordeling: Hotel mét kamping, ideaal als je een auto hebt. Lift. Zeer propere kamer met twee aparte bedden. Grote kleerkast, tafel en stoelen. Chauffage en TV. Handdoeken. Toilet en douches in de kamer: zeer proper. Er is gratis WIFI en er zou een PC staan maar ik heb hem niet gezien…. Sauna is te betalen (vanaf € 20 per uur), biljart is € 5 per uur. Het ontbijt is uitgebreid en verzorgd (koffie, thee, fruitsap – salami, hesp, kaas, konfituur, porridge, cornflakes). Er is een gemeenschappelijke zitkamer met frigo en microgolf Volledig rookvrij.
De laatste morgen vertrokken we na het ontbijt te voet naar de luchthaven en dan was het gewoon wachten tot we weer naar Charleroi konden
Eindconclusie : Finland is in mij ogen meer een DOE-land (wandelen, zwemmen in de zomer, sneeuwpret, snowmobiles, huskysledes in de winter) dan een ZIE-land waar je van de ene verbazing in de andere valt.
