Thailand-Cambodja (22 oktober– 7 november 2016

Al onze foto’s van deze reis staan op http://www.flickr.com/photos/34175173@N02/sets/72157633064604002/show/
 
Ditzelfde verslag staat ook op mijn website
www.chrisvdb.be samen met al mijn andere reisverslagen

Op reis stuur ik zo om de 4 à 5 dagen een mailtje (half A4'tje) met onze, soms leuke, soms vreemde, soms enge belevenissen naar al wie dit wil lezen. Wil je ook in die mailgroep zitten, laat het me weten op vandenbrouckechris@hotmail.com

Beetje background over ons

Om onze manier van reizen te duiden, is het misschien best eens kort wat info te geven over hoe en waarom we reizen. Mensen die zich niet herkennen in dit profiel hoeven al niet meer verder te lezen.
Wij zijn vijftigers en zijn nog goed mobiel. Cultuur, architectuur en kunst staan bovenaan op ons prioriteitenlijstje. Verwacht in dit reisverslag geen tips over discotheken, over Playa’s of over eeuwig durende vriendschappen met andere backpackers.
Om zoveel mogelijk te reizen we zo lowbudget mogelijk: dat betekent  de goedkoopste logies (een bed, tafel en stoelen is genoeg, graag een balkonnetje of iets waar we buiten kunnen om te roken en te lezen…) en de goedkoopste lokale restaurants (toch met oog voor hygiëne) en weinig of geen financiële uitspattingen. Je ziet ons dus nooit een terrasje doen, aperitieven doen we met chips en drank uit de supermarkt.
Mijn motto is: Walking Nine To Five. In België een werkdag maar op reis een genietdag. We zien er niet tegenop tien of twintig kilometer te wandelen in de stad en nemen dus NOOIT een taxi. Rustpauzes zitten er bijna niet in, een halfuurtje om te eten in te eten in een parkje of op een boordsteen is meer dan genoeg.
Om 17 uur is het dan tijd om uitgebreid te aperitieven, om mijn dagboek aan te vullen, om een spelletje Yahtzee te spelen. Tijdens de dag bekijk ik veel menu’s en veel restaurants zodat ik ’s avonds niet meer moet zoeken waar we goedkoop kunnen eten. Na het avondeten (tussen 19 en 20u) is er juist nog genoeg tijd voor een theetje voor we samen met een boek in de hand in slaap vallen.

In dit reisverslag vind je

1. Ons reisschema (met prijzen en afstanden van de verplaatsingen)
2. Wat het gekost heeft
5. Hotels en restaurants (foto's, prijzen, beoordeling)
6. Bezienswaardigheden per stad (foto's, prijzen, beoordeling)
7. Conclusie van de reis, plussen en minnen

 

 

Reden van deze bestemming

 

De gewone – toeristische – route (Bangkok-Ayutthaya-Sukothai-Lopburi-Kanchanaburi…) door Thailand hebben we jaren geleden al eens met de kinderen gedaan zodat we nu eens kozen voor een minder bereisd stuk van Thailand. Om twee redenen

 

  1. We zijn absolute tempelfreaks en houden van de Khmer-stijl en in Isan (de oostelijke provincie) van Thailand vind je de Khmer Highway die leidt naar Angkor Wat, onze eindbestemming.

  2. Er zouden bijna geen toeristen zijn en net dat sprak me ook wel aan. Toen we nog jong waren (heel lang geleden) zochten we het contact met medereizigers maar nu zijn we het liefst alleen gelaten.

 

Reisschema

 

overnachten

vervoer

Dag 1

Zaterdag 22 oktober

Zaventem – Moskou - Bangkok

vliegtuig

vliegtuig

Dag 2

Zondag 23 oktober

Bangkok – Pak Chong

Pak Chong

Metro-bus-

Dag 3

Maandag 24 oktober

Daguitstap Khao Yai

Pak Chong

songtaew

Dag 4

Dinsdag 25 oktober

Pak Chong - Khorat

Khorat

bus

Dag 5

Woensdag 26 oktober

 

Khorat

 

Dag 6

Donderdag 27 oktober

Khorat - Phimai

Phimai

bus

Dag 7

Vrijdag 28 oktober

 

Phimai

 

Dag 8

Zaterdag 29 oktober

Phimai – Nang Rong

Nang Rong

bus

Dag 9

Zondag 30 oktober

 

Nang Rong

 

Dag 10

Maandag 31 oktober

Nang Rong - Surin

Surin

bus

Dag 11

Dinsdag 1 november

 

Surin

 

Dag 12

Woensdag 2 november

Surin – Siem Reap

Siem Reap

Mininbus+bus

Dag 13

Donderdag 3 november

 

Siem Reap

 

Dag 14

Vrijdag 4 november

 

Siem Reap

 

Dag 15

Zaterdag 5 november

Siem Reap - Bangkok

Bangkok

Bus+minibus

Dag 16

Zondag 6 november

 

Bangkok

 

Dag 17

Maandag 7 november

Bangkok – Moskou - Zaventem

 

 

 

 

   

Kostenplaatje

(per persoon) - afgerond, voor 19 dagen/18nachten (inbegrepen vlucht, plaatselijk vervoer, hotels, eten en drinken)
Effectieve onkosten ter plaatse per dag per persoon : € 375/18 = € 20,85

vervoer


vlucht Zaventem-Moskou-Bangkok (h/t)

€ 500

Kosten ter plaatse

Hotels, eten, entrees, souvenirs…

€ 375

totaal

€ 875

 

Hotels: 15 nachten, gemiddeld € 10,80 per nacht – de goedkoopste was € 6,45, de duurste € 16,80

Dag 1     zaterdag 22 oktober 2016

We hadden een heel goedkope vlucht naar Bangkok kunnen boeken aan € 500 per persoon. Ter vergelijking: de laatste keer dat we naar daar vlogen kostte het ons nog € 740. Een algemene trend of chance?

Kortrijk – Zaventem – Moskou                  12.00 – 16.20
Moskou – Bangkok                                         19.20 – 8u30

Dag 2     zondag 23 oktober 2016

We arriveerden dus ’s morgens vroeg in de luchthaven en konden dus nog op het gemak naar onze eerste bestemming.
We moesten in de luchthaven twee verdiepingen naar beneden en namen daar de metro (City Line) naar Phaya Thai (eindbestemming -40 Baht pp). Met de volgende metro naar Victory Monument waar we in een soort grote garage ( twee honderd meter naar links) mochten wachten op ons minibusje.
Om 12u waren we dan eindelijk weg voor de 2u45 durende rit (160 Baht pp) naar

Pak Chong

Dit relatief kleine stadje bestaat slechts uit één enkele lange hoofdstraat waarbij we afgezet werden aan een theehuis, niet echt in een busstation. Ik liet Catherine achter met alle rugzakken en ging een hotelletje zoeken. Ik heb er maar twee gevonden, Pak Chong Hotel (500 Baht in een groot appartementsblok) en mijn keuze

Hotel Phubade


Ligging
In een klein zijstraatje van de hoofdstraat, een paar honderd meter van het centrum
tel 832 7320
Prijs
500 Baht (= € 13) voor een dubbele kamer, ontbijt niet inbegrepen
Beoordeling
Spartaanse kamer met twee bedden, kleerkast, een tafeltje en 2 zetels. Voor een moderne reiziger zijn er te weinig stopcontacten (net als in de rest van Isaan trouwens)
Balkon, badkamer met handdoeken, zeepjes en warm water.
Degelijke Wifi.

Het was al 16u tegen voor we geïnstalleerd waren en een theetje hadden gedronken en dus nog eventjes tijd voor een korte stadsverkenning. Veel is er niet te zien of te beleven zodat we maar enkele inkopen deden in een 7 Eleven (werkelijk op elke hoek van elke straat in Thailand) voor ons aperitief. Een grote fles (630 cl) bier (Leo, Singha of Chang kost ongeveer 60 Baht (€ 1,55), een flesje Spy Wine kost 32 Baht (€ 0,80)

Ons eerste avondmaal in Thailand was niet helemaal wat we er ons van herinnerden van vorige bezoeken. We zagen ergens aan een kraampje brochettes liggen, vroegen er rijst en groenten bij maar jammer genoeg was het allemaal nogal koud. We betaalden slechts 80 Baht (€ 2) voor ons tweeën

Dag 3     maandag 24 oktober 2016

We hadden slechts een klein beetje US$ gewisseld in de luchthaven maar moesten nu constateren dat de banken dicht waren. Later hoorden we dat ze een Day-off hadden voor het overlijden van de Koning.
Ik telefoneerde naar Greenleaf Tours
(http://www.greenleaftour.com/ ) en het duurde een tijdje voor ik ze aan de lijn had. Ik bestelde de halve dag tour voor deze namiddag en een Full Day tour voor morgen naar het Nationaal Park van Khao Yai.

De enige manier om geld te wisselen was een Song Taew (sort open truck) aan de Clocktower te nemen (10 Baht pp) naar een Tesco Supermarket enkele kilometers verder. Een kwartiertje later hadden we weer genoeg geld en ook een echt Stokbrood (zou een pure luxe blijken achteraf). Op dezelfde manier dus ook weer terug.

Khao Yai National Park

Halve dagtour 500 Baht, hele dag 1300 Baht – als je ze samen neemt betaal je slechts 1500 Baht (€ 38,80)per persoon.
Daarin zit: toegang tot het Nationaal Park (400 Baht per persoon) vervoer van en naar je hotel, leech socks (bloedzuigerkousen), water en fruit (halve dag); zelfde + middagmaal hele dag.

We werden opgehaald om 14u30 aan ons hotel en stonden twintig minuten later in het Greenleaf Guesthouse (waar blijkbaar de meeste deelnemers van onze trip logeerden). Het ziet er een tof Guesthouse uit maar lijkt ons iets te druk (teveel toeristen).
Het eerste onweer van de reis was een feit: een half uur lang stortregens….
Onze groep van 16 personen vertrok dan met een pick-up truck naar de grotten. Omdat het eigenlijk zogezegd al Dry Season is waren er niet veel vleermuizen te zien in de eerste grot. De gids entertainde de kinderen en ons met zijn vondst van een Scorpion Spider (ik mocht dat vies beest eens op mijn hand hebben…) en enkele Tarantula’s.
Dan was het tijd voor een korte wandeling buiten waarna het spektakel begon !!!
Twee miljoen (2.000.000) vleermuizen verlieten hun grotten om te gaan jagen. Een half uur lang bewonderden we hun vlucht in spiraalsgewijs. Ze jagen zo’n 7 uur lang bij valavond tot ze weer gaan slapen…

   

We  kregen een extraatje van de organisatie: verschillende soorten fruit en een zakje chips.

Als slot van de dag gingen we zwemmen in een heldere poel – maar het was ondertussen donker nietwaar. Niet iedereen had er zin in en we waren daar maximaal 15 minuten. Maar het deed deugd !

Tegen 20 uur stonden we weer in Greenleaf waar een mevrouw ons terugvoerde naar ons hotel.

Vanzelfsprekend gingen we niet eten waar we gisteren zo’n slechte ervaring hadden gehad. We kozen een ander kraampje en aten allebei fish met twee toasten en veel groenten. Heel wat beter dan de dag ervoor en ik betaalde 160 Baht (€ 4,15) voor ons beiden

 

 

 

Dag 4     dinsdag 25 oktober 2016

 

 

 

Dankzij onze zoektocht naar de bank konden we vandaag ontbijten met o.a. lekkere croissants van de Tesco.
Voor onze Full Daytour werden we om 7u30 aan ons hotel opgehaald.

 

Met een andere groep (zestal personen) vertrokken we om 8u voor de tweede maal naar het Nationaal Park
Daar mochten we al onmiddellijk leech socks aantrekken voor die verdomde bloedzuigers. Het was voor o.a. Catherine niet gemakkelijk stappen met twee paar kousen in haar schoenen. We werden ook de dag ervoor aangeraden een lange broek aan te trekken, weeral voor diezelfde beestjes…

 

Eerst deden we een Jungle Walk van 1u30 waarbij we o.a. gibbons hoog in de bomen zagen slingeren, waar we Neushoornvogels (Hornbills) – prachtige, kleurrijke zeer grote vogels - en veel slangen zagen. De twee gidsen hebben een fijn oog voor al wat daar leeft en hadden een grote verrekijker op statief mee. Daarmee konden we de dieren van dichtbij zien en namen ze ook close-up foto’s door ons fototoestel tegen de verrekijkerlens te houden. Tof.

 

Na een korte plaspauze kregen we elk een isomo-bakje met een lekker middagmaal.

 

Dan mochten we, zonder gids ditmaal, naar een mooie waterval te gaan kijken.

 

We kropen weer in onze pickuptruck maar moesten de zeilen naar beneden doen omdat het begon te gieten. Tegen de tijd dat we klaar stonden voor onze tweede Jungle Walk stopte de regen gelukkig. Weer anderhalf uur kruipen en glijden, bergop en bergaf in de modder tussen de bomen. We zagen weer veel slangen (adders), merkwaardig mooie spinnen en zelfs één krokodil. – Als tussendoortje kregen we een cola en een stuk cake

 

De tweede en derde waterval sloegen we maar over en na een stop aan een Point de Vue waar niet veel te zien was, waren we tegen 19u terug aan Greenleaf.

 

Conclusie van de dag: het was wel tof maar veel dieren hebben we niet gezien en vooral geen enkele van de zo’n 200 wilde olifanten die nog in het Park zouden leven. Toch een prima organisatie.

 

Terug in Pak Chong dronken we een aperitiefje op onze kamer en gingen nogmaals aan een ander kraampje eten. Voor Catherine waren de scampi’s lekker en de gebraden cuttlefish smaakte me ook zeer goed. Alles samen voor 180 baht (€ 4,65)

 

5

 

 

 

Dag 5     woensdag 26 oktober 2016

 

De verplaatsing Pak Chong – Khorat (ongeveer 100 km) duurde ongeveer 2 uur, plaspauze inbegrepen. We hadden een Big Bus (op een kilometer van ons hotel) maar minibussen hadden ook gekund en waarschijnlijk iets sneller. Ik betaalde 60 Baht (€ 1,55) per persoon voor de grote bus met airco.

 

Khorat

 

Een heel wat grotere stad (150.000 inwoners) dan de vorige. We werden afgezet aan Bus Terminal 2 (de grote terminal op een tweetal kilometer van het centrum). Van daaruit namen we een tuktuk voor 80 Baht (teveel, ik heb tot mijn grote spijt, veel te rap toegezegd) tot het eigenlijke centrum waar ik nogmaals C. achterliet met de rugzakken. Na inspectie van een vijftal min of meer vergelijkbare hotelletjes, koos ik voor

 

Tokyo Hotel

 

Ligging
Langs een van drie parallelle hoofdstraten (Thanon Suranaree), heel centraal eigenlijk

 

Prijs
300 Baht (= € 7,50) voor een dubbele kamer, ontbijt niet inbegrepen
Beoordeling
We hadden een zeer ruime kamer op de 4de verdieping. Er was warm water, wc-papier en handdoeken.
Ook een kleerkast, een televisie en een goede fan.
Zoals je ziet op de foto’s is de binnenkoer wat kitscherig (understatement van het jaar!)

 

.

 

 

 

Van de wifi kon ik eerst niets vertellen omdat mijn Power-adapter van mijn notebook kapot was gegaan. Omdat we dan niets meer konden (geen internet, geen muziek…) gingen we op weg om een nieuwe te kopen. Na veel vragen en zoeken geraakten we binnen in een IT-Plaza waar ze ons gelukkig konden helpen (800 Baht-€ 20) maar het was natuurlijk een adapter met drie platte stekkers, we hadden dus nog een tussenstuk nodig met twee stekkers. Gelukkig konden ze ons in het hotel hieraan helpen en ook in onze volgende hotels.

 

We hadden op die manier al een stukje van de stad gezien, de bezienswaardigheden sparen we voor morgen.

 

Na ons obligate aperitief en enkele spelletjes Yahtzee hoefden we alleen maar de straat over te steken om honderd meter verder een degelijk, proper eetkraam te vinden.

 

C. at weer scampi’s, ik nam chicken en voor 100 Baht (€ 2,50) hadden we weer op een lekker manier onze honger bevredigd.

 

 

 

 

Dag 6     donderdag 27 oktober 2016

 

Het was eigenlijk niet voorzien dat we nog een extra dag zouden blijven maar het was net alsof het me ingegeven was dat ik een dag meer nodig zou hebben. Er zijn heel wat moderne Wats (tempels) in de stad die we nog konden bezoeken voor we aan de oude Tempels in de volgende steden begonnen. Maar het werd een enorme verrassing !!!

 

Once in a lifetime

 

De Koning is dood – leve de Koning

 

We hadden ontbeten en het heeft ons gespeten.

 

Een kwartiertje buiten ons hotel arriveerden we op een groot plein waar tientallen kraampjes stonden met eten en drinken. En honderden Thai in het zwart. En alles was gratis. We durfden eerst niet maar toen riepen de Chef Koks (witte schort en koksmuts) mij om te komen proeven: het lievelingsgerecht van de Koning: omelet met rijst. Wel ja, lekker. Een beetje verder schoof ik toch aan voor twee pancakes, lekker krokant.

 

We aanvaarden no g enkele watertjes en stapten naar de eerste Wat (tempel) op ons programma, zeker een uur ver. Zeer mooi maar ook enorm kitscherig met aapjes, beertjes, Superman, Batman en Spiderman enz.

 

Wat Salaloi (redelijk moeilijk te vinden) en buitengewoon kitscherig met beelden van o.a. Superman, Spiderman, Batman, veel dwergjes, fonteintjes, felgekleurde beelden van vogels en pauwen enz… Indrukwekkend en speciaal.

 

 

Volgende bezoek was het Provinciaal Museum: gratis “for the king”. Voilà, nog een meevaller.

 

Een uur later stonden we weer in de stad en gingen ons ontbijt kopen voor morgen in een frisse Supermarkt. We waren net buiten toen er een verschrikkelijk onweer losbarstte. We moesten schuilen in een Pizza Hut en kregen brownies en andere koekjes, ook enkele mini verpakte mini-pistolets en drankjes met de meest verschillende kleuren: groen, paars. Varieerden van lekker tot bwèèkes.

 

O ja, en de kappersscholen scheerden en deden het haar gratis. Er stonden ook rijen aan te schuiven.

 

 

Dan was het de beurt aan de Wat Phayap

 

Een tempel die door een crazy monnik werd opgebouwd uit restanten van een grot waarvan hij niet wilde dat ze vernietigd werd. Het resultaat is echt niet mooi. En we hadden dan ook nog een monnik die meende te moeten uitleg geven en dan met dan met zijn handje klaar stond… Nee, dat hebben we niet graag…

 



Een paar honderd meter verder stond de volgende Wat met een ingang voor het gewone volk en een ingang voor de VIPS. Je kent me hé. Wij stonden op de eerste rij bij een begrafenisplechtigheid voor een monnik en tientallen monniken kwamen offergaven brengen. Als aandenken kregen we nog een “gouden” medaillon met de beeltenis van de overledene……

 

 

Drummend door duizenden in het zwart geklede Thai werden we nog van alles in onze handen gestopt: chips, actimel en ik at mijn eerste ijsje.
In de volgende Tempel was het pas echt feest: we moesten een bord noedels eten met een soort dumplings en besloten toen al dat we ons avondmaal zouden overslaan. En het was pas 15u !!! Van het eeuwig aandringen aanvaardde ik nog maar een ijsje, enkele felgekleurde dessertsnoepjes voor C. , nog wat chips, zelfs twee hardgekookte eieren, twee sojamelkjes,  rijstmelk, watertjes, enkele pakjes cake, enkele croissants, een bananenblad met sticky rice.  C. kreeg nog een mysterieus drankje met ijs, jellobeans, bonen, pruimpjes, rijst enz. Een zakje warme melk moest ik wel aanvaarden maar liet ik een beetje verder staan.

 

 

 

En voor alle twee een zwart lintje op onze T-shirt gespeld.

Ondertussen waren er zeker al enkele tienduizenden mensen in de stad en moesten we een andere weg zoeken om ons hotel te vinden.

 

Het is weer beginnen gieten zoals het alleen maar hier kan en zeiknat arriveerden we op onze kamer, na een laatste stop aan de 7 Eleven voor bier en Spy Wine.

 

Een dag om nooit te vergeten. Onbeschrijfelijk hoe op honderden plaatsen gratis eten en drank werd weggegeven aan iedereen. Wie dat betaalt zullen we nooit weten maar de verbondenheid tussen de rouwende Thai op deze dag zullen we blijven koesteren..

 

Niet meer buiten geweest na aperitief – we hadden al genoeg gegeten.

Dag 7             vrijdag 28 oktober 2016

 

Voor onze volgende verplaatsing moesten we weer naar Busterminal 2, de verste dus. Omdat ik de eerste keer dacht dat ik teveel had betaald, maakte ik mezelf sterk dat het voor minder zou moeten. De eerste tuktuk-chauffeur aan wie we zijn prijs vroegen was akkoord met 50 Baht.
Geluk in de terminal: toen we daar arriveerden en aan een vrouw vroegen waar de bus naar Phimai stond, zagen we hem juist wegrijden. Ze deed hem stoppen en we mochten op de bus betalen. Voor de 1u30 bus betaalde ik 50 Baht
We arriveerden iets voor 12u in Phimai (10.000 inwoners) waar ik naar goede gewoonte C. achterliet aan de Clocktower en binnen de 100 meter als drie guesthouses had bekeken, gewikt en gewogen. Ik koos voor Pornsilp (what’s in a name)

Pornsilp Gues House (zo staat het op het visitekaartje)

Ligging
Op 100 meter van de Clocktower en rechtover de ingang van het Phimai Historical Park, centraler kan niet. Wel eventjes goed kijken want het hotelletje ligt in een klein straatje naast de 7 Eleven

Prijs
300 Baht (= € 7,50) voor een dubbele kamer, ontbijt niet inbegrepen
Beoordeling
Voor de eerste en enige maal op de reis een badkamer op de gang. Maar het zag er naar uit dat we de enige gasten waren, dus kon het wel. Het is een zeer authentieke, oude woning met slechts één verdieping, met houten vloeren en geheel ingericht naar het beroep van de stokoude eigenaar die in zijn jonge jaren een gevierd fotograaf moet geweest zijn (daarvan getuigen krantenartikelen en zeer veel oude fototoestellen in zijn winkeltje 50 meter verderop). Op de gang in ons Gues House hingen veel kartonnen reclameborden met die ouderwetse pin-up girls van Kodak enz.…
Het was de allerkleinste douche die ik ooit heb gezien en het toilet was nauwelijks groter. Er is een gezellig terrasje met houten banken en een houten tafel die we helemaal alleen voor ons hadden.
De wifi was ok.



We dronken een theetje en aten wat broodjes en konden naar het

Phimai historical park
Het verbaasde ons niks maar het was ook gratis (tot eind 2017) – anders 100 Baht per persoon.
We bleven er een grote drie kwartier en waren er bijna alleen. Het is een Khmertempel in de ons ondertussen welbekende stijl. De moeite waard.

In het winkeltje van onze hoteleigenaar dronk C. een deugddoende Ice Coffee (50 Baht) en ik een Lemon Tea (20 Baht) waarna we ons weer op gang trokken en tien minuten later arriveerden aan

Phimai historical Musuem

Ook hier weer: normaal 100 Baht per persoon, maar ook tijdelijk gratis. Er staan veel mooie friezen, beelden enz. buiten maar binnen zijn de twee verdiepingen allebei even interessant. Werkelijk een héél mooi museum. Het was wel een beetje vervelend dat er een grote bende luidruchtige studenten aanwezig was en dus haastten we ons niet. Toen de studenten vertrokken, gingen één na één de lichten uit. Vreemd! We deden op het gemak de rest van onze toer en stonden al buiten toen een bewaker ons kwam zeggen dat het Museum zou sluiten. Het sluit om 16u en het was ondertussen al na 16u30 – we hebben dus geluk gehad.

 

Terug in het centrum kochten we enkele straathapjes (brochettes) maar dat was geen smaaksucces.

Na ons vochtpeil weer op niveau te hebben gebracht en enkele spelletjes Yahtzee staken we de straat over om – weer een primeur – met stokjes te moeten eten. Bij C. belandde er chicken op haar bord, bij mij een Pad Thai Moo (de plaatselijke specialiteit- beef met gebakken (niet gekookt dus) noedels. Héél lekker voor slechts 60 Baht voor ons beiden.

Dag 8     zaterdag 29 oktober 2016

Het wordt een slechte (?) gewoonte maar weer veranderde ik het thuis opgemaakte programma. We gingen (nog) niet naar Surin maar ik dacht we de volgende tempels misschien beter konden bezoeken vanuit

Nang Rong

Stom genoeg kunnen we niet rechtstreeks naar Nang Rong (20.000 inwoners) vanuit Phimai maar moeten we eerst de hele weg terug naar Khorat. Een gat in de markt, mijns inziens. Een minibusje naar Buriram zou wel handig zijn.

Bon, om 9u30 vetrokken we en arriveerden om 11 uur in Khorat (50 Baht per persoon). Een half uurtje wachten en we zaten op de bus naar Nang Rong (50 minuten – 85 Baht per persoon) – de prijzen van de bussen zijn hier ook nogal willekeurig.

We zaten aan de rand van de busstation eventjes te overleggen hoe we het best een hotelletje zouden zoeken toen ik een auto zag passeren met ‘Honey Inn’ op. Was dat nu net niet een van de twee guesthouses die ik in gedachten had. Ik deed de auto stoppen we mochten mee. De eigenaar, Chris – wat een toffe naam – kon me overtuigen met zijn kamers en zijn voorstellen om excursies te maken.

Honey Inn

Ligging
Eventjes situeren. Nang Rong bestaat uit één lange straat met enkele zijstraten. Het busstation ligt op 2 km van het centrum en op 1 km van datzelfde centrum ligt Honey Inn (zo’n 200 meter van de straat weg). Het is dus niet helemaal centraal (20 minuten tot aan het centrum en even ver naar het busstation) maar veel opties zijn er niet in dit stadje.

www.honeyinn.com

Prijs
250 Baht (= € 6,50) voor een dubbele kamer, ontbijt niet inbegrepen.
Beoordeling
Relatief kleine kamer met fan (die met airco kosten 350 Baht). Badkamer met handdoeken, zeep en shampoo maar alleen koud water. De wc doorspelen doe je door er emmertjes water in te gieten. Niet altijd even handig.
Zeer goede wifi.
Groot terras beneden.
Aan de overkant van de grote straat (5 min wandelen) zijn er verschillende restaurantjes en een 7 Eleven.
Ontbijt kost 70 Baht per persoon (3 toasten met ei of confituur en koffie of thee)

 

We maakten een namiddagwandeling tot aan stad, bezochten drie verschillende Wats, aten een soort Tacos op het marktje (lekker à 10 Baht per persoon). Ze waren zo lekker dat we er nog een paar bij vroegen.
In onze laatste Wat begon het te stortregen en schuilden we zo’n 40 minuten tot het ergste voorbij was. Het was, achteraf gezien, de laatste grote bui van de reis.

De eigenaar verkoopt zelf bier en dus kon ik het niet maken enkele goedkopere flessen te gaan kopen in de 7 Eleven en ze daar op zijn terras uit te drinken. De Spy Wine voor C. kochten we wel zelf.

We zijn gaan eten aan de overkant van de grote straat en kozen het mooiste en properste uit maar we zagen slechts enkele prentjes en geen prijzen. Slecht idee. C.’s scampi’s smaakten heel lekker maar de prijs was de hoogste van heel onze reis: 150 Baht (€ 3,85). Mijn eveneens lekker Pad Thai Moo kreeg ik voor 40 baht.

Dag 9     zondag 30 oktober 2016

Gisteravond al hadden we de verschillende mogelijkheden die het hotel ons bood voor onze uitstap van vandaag doorgenomen en afgesproken met een Italiaan die ook gisteren was aangekomen dat we de trip samen zouden maken. Zo werd het nog iets goedkoper.

Voorbeeld
1. Phanom Rung en Mauang Tam (alleen 900B, met 2 pp 550B, met 3 pp 400B pp, met 4 pp 300B pp)
2. Phanom Rung, Meuang Tam en Khua Aungkarn (alleen 1200B, met 2 pp 700B, met 3 pp 550B, met 4pp 400B)
en dan zijn er nog twee meer uitgebreide mogelijkheden. Wij kozen voor de tweede optie en betaalden dus 1100 B voor ons beiden.

Alle mogelijkheden staan ook op hun website.

Na ons ontbijt vertrokken we om 9 uur naar

Phnom Rung

https://en.wikipedia.org/wiki/Phanom_Rung_Historical_Park

Het is het grootse Khmer tempelcomplex in Isaan – normaal 100 Baht, gratis voor ons
Ons bezoek duurde 1u30. Mooie indrukkende Hindu Khmertempel en anders dan de vorige omdat hij eigenlijk in één lange rechte rij lag. De top ligt op een bergje.

Nadat we een half uurtje gereden hadden belandden we in

Muang tam

http://www.muangtam.com/

Waar we 45 minuten rondliepen. Alles was daar plat en weeral een heel andere constructie: klein met 4 L-vormige vijvers en 4 nog bestaande kleinere tempels – de vijfde en main tempel is niet bewaard gebleven. Minder indrukwekkend dan de vorige qua omvang maar de reliëfs en de sculpturen zijn veel fijner.
Een mooie combinatie dus van die twee verschillende soorten architectuur.

We aten hier wat aan een kraampje (brood met vlees..)

Khua Aungkarn

Een nieuwe tempel uit 1977 en op zich niet echt interessant maar omdat er verschillende stelae (gedenkstenen) staan uit de 9de eeuw (Dharavati periode) toch wel de moeite.

We waren tegen 15u terug na 3 heel verschillende en op hun manier interessante tempels gezien te hebben. Toffe dag.

We gingen naar de andere kant dan de stad, richting busstation dus, waar de eigenaar ons een heel uitgebreide markt aanraadde. Inderdaad, indrukwekkend groot. Er was het gewone aanbod maar vreemd genoeg, ook heel veel tweedehandskledij aan 10, 35 of 50 Baht. C. kocht een roze Fanta, we vergaapten ons aan de kleurrijke visjes in de bokalen en liepen met een grote boog rond de borden met geroosterde insecten…

Na ons aperitief met Yahtzee staken we nogmaals de straat over en bestelden we iets anders dan gisteren. Maar wat? We kregen een lekker noedelsoep en betaalden slechts 35 Baht (€ 0,90) per persoon

Dag 10   maandag 31 oktober 2016

Na het ontbijt bracht de hoteleigenaar ons naar het busstation waar we niet al te lang moesten wachten. Tussen 9u30 en 11u30 deden we de verplaatsing naar Surin voor elk 70 Baht (€ 1,80)
Aangekomen in
Surin (40.000 inwoners) zagen we niet onmiddellijk in de omgeving van het busstation een guesthouse of hotelletje. Ik had wel enkele namen maar geen plannetje en vragen naar de namen ervan bracht niets op. In een Farang Café zag ik een Westerling eten en zijn antwoord op mijn vraag naar een goedkoop hotelletje was “Majestic, at the corner of the busstation – nice and cheap’. Voilà, we hadden al iets dacht ik.
Oei, 1200 Baht (€ 31) voor de goedkoopste kamer, ongeveer drie maal duurder dan we tot dan hadden uitgegeven. Nee dus. Ik liet Catherine nog een kwartiertje achter bij de bagage en kwam terug met de vraag “Een hotel mét of zonder zwembad, wat wil je?” Ze koos natuurlijk voor het eerste en ik biechtte dan maar op dat ik maar één hotel gevonden had, ja met een zwembad dus….

Petchkasem Grand Hotel

Ligging
Op 100 meter van het busstation, te bereiken langs twee straten

http://www.hotelthailand.com/surin/petchkasem-grand-hotel/?checkin=13/11/2016&checkout=14/11/2016&rooms=1&adult1=2&child1=0

Prijs
650 Baht (= € 16,85) voor een dubbele kamer, ontbijt inbegrepen.
Beoordeling
Luxueuze lobby. Liften.
Degelijke kamer maar een beetje verouderd. Airco, fan, badkamer met zeep, handdoeken en Wc-papier. Kleerkast, bureau met stoel.
Geen balkon of terras. Pluspunt was het zwembad waar we twee keer gingen zwemmen. Omdat het waarschijnlijk nooit zon krijgt was het water héérlijk koud – en niet al te proper, maar soit voor die 15 minuten die we erin zaten was het zeer welkom. Ook en vooral omdat het Low Season was en we het water en de omliggende ligbanken helemaal voor ons alleen hadden!!! Zalig.
Het ontbijt is uitgebreid: fruitsap, verse koffie of thee, toasten, havermout, 4 soorten eieren (omeletje, scrambled, fried…), vlees, veel groenten. En watermeloen! Gelukkig waren er niet veel gasten want anders is één toaster een beetje weinig.

We kregen een klein plannetje van de stad in het hotel en verkenden de onmiddellijke omgeving. Volgens de aanwijzingen op het plan is er maar één bezienswaardigheid, een memorial.
Gelukkig vinden we net daarvoor een boeddhistische tempel met enge, verschrikkelijke beelden van folteringen en mensen die half opgegeten werden door vogels enz.. Redelijk uitzonderlijk en de betekenis ervan hebben we niet kunnen achterhalen.

Als vieruurtje kochten we op straat een grote zak bolletjes (soort gefrituurde patatjes – zeer lekker) voor slechts 20 Baht (€ 0,50)

We hadden enkele veelbelovende restaurantjes gezien tijdens onze wandelingen maar die bleken ’s avonds allemaal dicht te zijn. Uiteindelijk aten we dichtbij ons hotel scampi’s en deep fried noodles en nog iets. Samen 188 (bijna € 5)

 

Dag 11   dinsdag 1 november 2016

 

We hadden nogal gemakkelijk een song taew gevonden die ons voor de normale prijs van 50 Baht (€ 1,30) wilde meenemen naar onze volgende bestemming

 

Ban Ta Klang (spreek uit Bataclan, ja sorry)

 

Ban Ta Klang is een stadje dat zich heeft gespecialiseerd in olifanten. Ik denk dat er zo’n honderdtal leven in een afgesloten domein waar ze de dieren niet in het wild leren leven maar wel in harmonie met de bewoners. De bedoeling is dat mens en dier één worden.
Haha, ik had een dorp of een stadje verwacht waar we vrij in zouden kunnen rondlopen maar neen, hé. Te betalen, 100 Baht (€ 2,60) en nog eens evenveel voor de olifantenshow om 10u en 14u (stel je voetballende, basketballende olifanten voor…). O ja, je kunt een ritje maken op een olifant (200 Baht – € 5,20 -per persoon voor 20 minuten). Nee, laat maar
Met grote tamtam wordt er een Surin Project geafficheerd maar het verschil tussen de olifanten die deel uitmaken van het programma en de anderen is dat de eerste maar één ketting aan hun voorpoten hebben en de andere twee. Het is zielig om te zien hoe de bewegingsvrijheid van die trotse dieren beperkt is tot het draaien van rondjes van zo’n 4 meter diameter. Ze staan ook allemaal neurotisch en psychotisch te wiegen…

 

44

 

We hebben daar anderhalf uur gewoon rondgewandeld en bezochten als slot het informatieve museum.

 

Er was maar één song taew terug en dat om 14u. Ditmaal reden we slechts 1u15 i.p.v. de 1u45 van de heenreis maar we betaalden wel 10 Baht meer? Vreemd.

 

We deden onze aankopen op een marktje en we vonden zelfs een Roze Fanta (herinnering aan onze Thailandreis van een tiental jaren geleden met de kinderen)

 

Voor ons avondeten vonden we een proper straattentje aan het treinstation. We vroegen en kregen scampisoep en fried shrimps met Brazil Leaves and rice (samen 140 Baht = € 3,60).
Oei, op de rekening stond 180 Baht! Niet dat we zo’n gierigaards zijn maar just is just. Ik moest zeker 10 minuten discussiëren tot ik gelijk kreeg van de chef. Oef

 

 

 

Dag 12   woensdag 2 november 2016

 

Na ons uitgebreid ontbijt – we zagen wel geen kans om teen en tander weg te moffelen voor deze middag – gingen we naar het busstation voor onze laatste rit in Thailand.

 

We vonden onmiddellijk een busje naar Chong Chom (grenspost langs Thaise kant) voor 50 Baht per persoon. Tussen 8u30 en 11u15 reden voor de laatste keer door Thailand.

 

De grensovergang was wel redelijk frustrerend.

 

Normaal kost een Cambodjaans visum US $ 25 maar ze proberen je altijd in Thaise Baht te laten betalen – en rekenen dan een voor de toerist een enorm slechte wisselkoers aan.

 

“So, it’s 1300 Baht per person, mister”
“I don’t have enough Baht, I will pay in $, here’s my 50 $”
“Now, it’s 30 $, not $ 25 per person”
Ik maakte geen aanstalten te betalen en de man bleef daar gewoon staan. Ik had nog genoeg Baht en de rest van onze dollars zaten in C.’s buideltje en dus niet gemakkelijk uit te halen. Het duurde en bleef duren, de buschauffeur kwam ook eens kijken wat er gebeurde, hij vond het ook abnormaal.

 

Uiteindelijk betaalde ik dus 2600 Baht ($ 73) en dus $ 23 teveel. Leuk bijverdienstje voor die man. Om ons te pesten liet hij dan nog een ‘hogere’ ambtenaar op zijn brommerke komen om nog één krabbel te zetten en voilà, weg waren we.
Het grote nadeel voor ons was dat die grensovergang bijna niet gebruikt wordt door toeristen en de ambtenaar dus tijd genoeg had om ons te koeioneren, er stond toch niemand achter ons te wachten… Je weet dat er corruptie is maar toch sta je daar machteloos tegenover. Slecht voor de zenuwen…

 

Bon, om 13u vertrokken we naar Siem Reap met een minibusje (350 Baht per persoon - € 9, een stuk minder dan ik verwacht had en dat maakte dus wat goed). Het was rond 17u toen we in Siem Reap arriveerden en afgezet werden aan het ons onbekende Hotel Royal Angkor. Vandaar namen we een tuktuk naar het Hyatt Hotel waar de portier al onmiddellijk onze rugzakken wilde binnendragen.

 

“He, hé, we slapen hier wel niet hé, zo rijk zijn we niet”

 

Het guesthouse dat we 8 jaar geleden zo charmant, cozy, gezellig en sympathiek vonden (Naga Guesthouse) is nu een mastodont met 2x vier verdiepingen en met het opschrift “The best burgers in town”. De cocktail drinkende bezoekers waren de druppel die…
Nee, ik liet C. nogmaals achter en bezocht een vijftal guesthouses vooraleer te belanden in

 

Oral d’Angkor

 

 

 

Ligging
In een zijstraat van de hoofdstraat, 10 minuten wandelen van de Old Market en het uitgaanscentrum.
Zeer rustig met een supermarkt en veel eetkraampjes in dezelfde straat.
Prijs
$ 12 voor een dubbele kamer, met ontbijt
Beoordeling
Familiaal hotel met ruime kamers met fan. Kleerkast, bureau en stoel. Badkamer met douche en warm water, shampoo, handdoeken. Vriendelijke eigenaars. Boeken om te ruilen. Sympathieke bar – je mag wel zelf je drank meebrengen…
Problemen met de wifi – eerst kwam de vader van de uitbater, dan een neef en dan een vriend. Niets hielp. Stom. Drie dagen geen Internet en geen mail dus… Enige minpuntje

 

 

http://www.booking.com/hotel/kh/oral-d-angkor-guest-house.nl.html

 

We deden een wandeling naar de Old Market, de Red Piano (café van een Bruggeling) die vroeger tof was maar nu megachic en dus niets voor ons. We  herkenden er ons niet meer. In die 8 jaar is Siem Reap veranderd van een charmant voorstadje voor Angkor Wat tot een Hellhole voor ons.

 

Maar, ’s avonds smaakte de amok fish ($ 2,50 per persoon) ons even heerlijk als acht jaar geleden.

 

 

Dag 13   donderdag 3 november 2016

 

Na het ontbijt in ons  hotel met een spiegelei en 3 toasten en een hele pot koffie keurden we de gisteravond gevraagde fietsen. Het waren allebei vrouwenfietsen maar ze zagen er nog redelijk uit.

 

Wij op weg dus naar Angkor Wat (de 4de maal voor mij, de 2de maal voor Catherine)

 

Pech, er is sinds onze laatste doortocht een nieuwe ingang gebouwd, niet meer op de weg naar maar 6 kilometer buiten het centrum. Het was nogal wat zoeken naar dat nieuwe Visitors Centre. Het is er super chic en zeer goed georganiseerd. Ze namen een foto en scanden die op onze ééndagspas ($ 20 per persoon).
En wij weer weg.
Na heel wat zoeken en vragen op de juiste (lange) weg geraakt.
Net voor Angkor Wat kun je links of rechts op een Y-splitsing. We namen rechts en belandden aan een andere ingang dan die we gewoon waren. Er was bij ons eventjes onzekerheid of we wel juist waren maar na een korte wandeling zagen we de bekende torens opduiken. De andere kant is wel spectaculairder met de lange toegangsbrug waarbij je een mooi overzicht hebt van de site.

 


We deden de gewone ronde: Angkor Wat, Angkor Thom (met de prachtige Bayon, de terrassen van de olifanten en van de lepralijders) en we reden door (ver hoor) naar Preah Khan – ook zeer de moeite.
We vonden nergens straatstalletjes om een hapje te eten. Gelukkig had ik bij het ontbijt het goede idee gehad om mijn deel van de watermeloen mee te nemen…
Van daar was het bijna drie kwartier fietsen naar Ta Prom, mijn lieveling.

 

Voor meer uitleg over die tempels, zie mijn vorige verslagen van Cambodja.

 

We dachten voor het donker in Siem Reap te geraken maar het was veel verder dan we gedacht hadden. We reden er anderhalf uur over, in het donker en zonder licht. De eerste kilometers waren rustig maar in Siem Reap zelf was het een heksenketel om overeind te blijven tussen de duizenden brommertjes, tuk tuks, auto’s en bussen..
Maar het lukte ons.

 

Na naar schatting 35 kilometer gefietst te hebben in een verzengende hitte smaakten mijn pinten dubbel zo goed.

 

We aten hetzelfde eten als gisteren, in hetzelfde restaurantje

 

Geen foto’s van tempels hier… (zie vorige verslagen)

 

                                                                           

 

 

 

Dag 14   vrijdag 4 november 2016

 

X aantal jaren geleden had ik nog een paar tempels bezocht die de moeite waren en die wilde ik Catherine niet onthouden.

 

We vonden aan ons hotel redelijk snel en tuktuk-driver die ons voor mijn vooropgestelde prijs wilde een hele dag meenemen. Ik betaalde $ 30 voor de uitstap.

 

We vertrokken om 9u eerst naar de Ticket Office voor weer een dag ticket (20 $ per persoon) en kwamen een uurtje later aan bij de

 

Banteay Srei

 

Vreemd dat we nu wel moesten entreegeld betalen, in Thailand waren we het anders gewoon…

 

Let op, dit is de mooiste tempel (Hindi, niet zo heel groot) van de hele Angkor Watsite. De reliëfs zijn de mooiste die ik ooit gezien heb. We liepen er een 45min rond en C. nam duizenden foto’s…

 

 

De volgende site was er een die ik ook al gedaan had

 

Kbal Spean

 

De site van de 1000 lingams

Het is een half uurtje wandelen van de ingang tot aan de site en enorm groot is het niet maar het is wel special. Het wandelen is 1500 meter door de bossen, beetje bergop beetje bergaf. De lingam liggen in de rivier maar er zijn ook enkele 1000 jaar oude fresco’s te zien in de rotsen

 

 

Vreemd, ze waren daar aan het vegen in het bos ????

 

 

En C.’s voeten hadden ‘aftrek’

 

 

We aten daar onze broodjes

 

Terug was het, een klein beetje bergaf, gemakkelijker voor mij maar niet voor C. wiens handje ik regelmatig moest vasthouden – met veel plezier hoor!

 

Om 15u waren we terug aan onze tuktuk en tegen 16u30 waren we in Siem Reap waar C ., na een theetje, wel eens wilde de Japanse Supermarkt verkennen. Bon, ze mag van mij maar aan de kassa zag ik al een mini Eiffeltoren(???) staan en in de rekken een brooddoos (“merci pour le petit dejeuner). Wel, zo zal ik snel Japans spreken… C. kocht wat (in mijn ogen natuurlijk) prutskes en we vonden geen Indisch restaurant (in tegenspraak met wat de man van ons hotel gezegd had)

 

Net voor ons hotel is een reisbureautje waar we tickets konden bestellen naar Bangkok

 

$ 9 voor een bus tot aan de grens en na de formaliteiten overstappen op een ander minibusje

 

$ 15 voor een rechtstreekse bus (dus dezelfde Siem Reap—Grens en Grens-Bangkok)

 

We kozen voor de eerste optie

 

 

 

We aten hetzelfde als gisteren

 

 

Dag 15   zaterdag 5 november 2016

Om 6 uur hadden we ons ontbijt gevraagd en het stond klaar, tof

Ze zouden ons om 7u30 komen ophalen om tegen 8u te vertrekken met de grote bus.

Om 7u40 belde onze  hoteleigenaar naar de maatschappij “Ze zijn onderweg”

We hadden eerst na een uurtje een plasstop en 8 k voor de grens een stop van 45 min (Nee, we willen nog niet eten – het was zogezegd een stop voor de controle van de tickets, jaja.)

Tussen 12 en 13 uur vervulden we onze formaliteiten maar moesten dan nog een half uur wachten tot onze bus naar Bangkok eraan kwam- het loopt daar altijd mis met die bussen Siem Reap-Bangkok

Om 17u30 stonden we in de door mij gehate Khao San Road (maar het was nog vroeg en viel dus nog een beetje mee van het lawaai)

Ik had niet veel zin om ons vertrouwde Bamboo Hotel 2 te gaan zoeken en stapte dus maar eventjes weg van Khao San Road.

Na een viertal guesthouses bekeken te hebben opteerde ik voor

New Central

Ligging
Op 100 meter van Khao San Road maar in een zijstraat waardoor het heel rustig is.
Prijs
500 Baht (€ 13) voor een dubbele kamer met airco (400 voor een kamer met fan)
Beoordeling
Sympathiek hotel met een grote kamer met fan. Balkon.
Tc, badkamer met zeep, handdoeken en warm water. Maar wel geen sjasse, een sproeierke dus, geen Wc-papier (maar we hebben het niet gevraagd)

We gingen eten aan een van de hoeken van de straten (aan de 7 Eleven) – heel druk en keuze uit verschillende menu’s

Rijst met één soort vlees of vis was 35, met twee soorten 45 Baht enz..

Het was lekker maar niet echt persoonlijk, soort fastfoodachtig – maar we vallen niet vies

Dag 16   zondag 6 november

Voor onze laatste dag hadden we geen ontbijt en wilde C. (als herinnering aan onze vorige Thailandreis) wel weer eens Banana Pancakes eten. Noppes, allen maar Westerse ontbijten met ei te vinden Op weg naar Bamboo hotel zagen we daar – hé wat is de wereld klein - een vaste klant van de bib zitten en die vertelde ons dat zijn hotelletje Pancakes hadden… Bon, misschien morgen- we hadden ondertussen al ergens broodjes gekocht..

Ik heb me daar in Bangkok dood gevloekt. Ik die normaal een redelijk tot zeer goed oriëntatievermogen heb, vond daar echt mijn weg niet meer terug. Een plannetje, een kaart kan toch niet mis zijn? Nee, maar de verhoudingen waren wel buiten propertie zodat we eerst een tijdje op en af liepen vooraleer we aan ons doel geraakten.

Wat Loha Prasat (door ons de Houten Tempel genoemd)

Stond in de steigers. We zijn er eventjes binnen geweest en buiten stond ons de eerste verrassing van de dag te wachten: een tent met gratis eten: een isomobakje met rijst en kip. Het was juist middag en dus etenstijd en het smaakte verschrikkelijk goed.


We hadden goede herinneringen aan de amulettenmarkt maar die ontvangt blijkbaar altijd maar meer toeristen zodat de prijzen de pan uit swingden.
We kochten toch een Gouden Boeddha om ergens thuis te zetten.

 

Golden Mount – Victory Monument

Passeerden we gewoon zonder er dieper op in te gaan.
De rouwplechtigheden voor de overleden Koning zou waarschijnlijk het meest te zien zijn aan het

Royal Palace

Maar op het eerste gezicht zagen we daar niet veel van. We zijn al een paar keer in het Paleis en de fameuze tempel geweest maar omdat het nu toch allemaal gratis i in Thailand, konden we dat er nog wel eens bijnemen. Ik mocht niet binnen met mijn topje en ik schafte me een lelijk groen hemdje aan (deposit 200 Baht) – dat je later wel terugkrijgt hoor)
Oeps, pech, toch te betalen en wel 500 baht (€ 13) en dat vonden we dus de moeite niet. We slenterden eventjes door het gratis stuk van het domein en eens buiten belandden we weer tussen de Zwarte Menigte. Met duizenden stonden ze daar aan te schuiven om binnen te mogen en de laatste eer te betuigen aan hun geliefde vorst. Veel eetkraampjes natuurlijk  en zeer veel mobiele toiletten. We ‘genoten’ een uurtje van het spektakel en probeerden dan als laatste wapenfeit wat souvenirs te kopen maar bijna alle gewone souvenirkraampjes en winkels waren vervangen door verkopers van zwarte kledij.